Tehlikeli Atıklar (Asbestle Mücadele)

ASBEST NEDİR?

Amyant olarak da bilinen asbest, işlenmesi kolay, ısıya dayanıklı, kolaylıkla bükülebilir, koku yapmayan jeolojik olarak lifsi kristal yapısına sahip silikat (magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demir-magnezyum silikat) bileşimindeki bir grup mineralin ortak adıdır. Asbest sahip olduğu fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bir sonucu olarak gösterdiği izolasyon özelliği nedeniyle çok uzun yıllardır kullanılmış ve “sihirli mineral” olarak bilinmiştir.

Asbestin solunması halinde insan sağlığına önemli derecede zarar veren kanserojen bir madde olup akciğerlerde tahribata, akciğer kanserine, tümörlere, mide ve böbrek hastalıkları gibi ciddi etkileri vardır.

Ülkemizde üretimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren yasaklanmıştır.

13.10.2021 tarih ve 31627 sayılı Binaların Yıkılması Hakkındaki Yönetmelik ile yapılar yıkılmadan önce asbest envanter raporu ve varsa asbest söküm raporu talep edilmeye başlanmıştır. Başkanlığımız herhangi bir mevzuat olmamasına rağmen 2017 yılında asbest denetimlerine başlayan Türkiye’deki ilk yerel yönetimlerden biridir. Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) 2021 yılında yayınladığı raporda İstanbul genelinde sağlıklı uygulama yapan 7 ilçe belediyesi arasında Beşiktaş’ın da olduğu bildirilmiştir.

Beşiktaş Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü’nce ilçemizde yıkılacak binalara yıkım ruhsatı verilmeden önce asbest kontrolü yapılmaktadır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca akredite olmuş laboratuvar firmalarıyla yürütülen denetimlerde, belediyemizin görevlendirdiği çevre mühendisleri ve laboratuvar firması müştereken, yıkılmak istenen binaya giderek binanın asbest çıkma ihtimali yüksek yerlerinden küçük parçalar olması kaydıyla numuneler alınmaktadır. Asbest analizi sürecinde ortaya çıkabilecek herhangi bir hatayı ortan kaldırmak için hem laboratuvar firması hem de belediye olarak numuneler almaktadır. Bu süreçte numune alınan noktaları fotoğraflayıp birlikte numune almada görevli laboratuvar personelinin ve bina yetkilisinin imzalarını almak kaydıyla yapılan bu işlem, çevre mühendislerimiz tarafından tutanak altına alınmaktadır.

Alınan numunelerin analizi polarize ışık mikroskobu, taramalı elektron mikroskobu ve transmisyon elektron mikroskobu ile yapılabilir. İlgili asbest laboratuvar firması yaptığı analizin sonucunu raporlar ve Müdürlüğümüze teslim eder. İlgili Çevre Mühendislerimiz tarafından bu raporlar incelenir ve inceleme sonucunda eğer herhangi bir asbest lifine rastlanmamış ise İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne yıkılmak istenen binada asbest tespit edilmemiştir yazısı yazılır. Eğer asbest lifi tespit edildiyse binada yer alan asbestli malzemenin söküm raporu incelenir. Söküm işlemi asbest söküm uzmanları tarafından yapılır ve asbestli malzemenin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş atık taşıma firması ile yetkili atık bertaraf tesisine taşınması ve bertarafı gerçekleştirilir.

 

TEHLİKELİ ATIK MİKTARLARI (ASBEST)
YIL	ARAŞTIRMA YAPILAN BİNA	ASBESTSİZ BİNA	ASBESTLİ BİNA	ARAŞTIRILAN ALAN (M2)	BERTARAF EDİLEN ASBEST (KG)
2019	30	15	15	50.209,02	3.435,00
2020	41	30	11	44.699,28	7.908,50
2021	88	47	41	177.646,96	195.425,00
2022	97	77	20	15.936,33	6.888,00
2023	788	516	272	569.454,99	308.054,00
TOPLAM	1044	685	359	857.946,58	521.710,50